Jak zmienił się podział obowiązków w polskich domach?

Ostatnie trzy lata to ponad dwukrotny wzrost zaangażowania kobiet w obowiązki domowe związane z gotowaniem i codziennymi zakupami. W 2021 roku tylko 1/5 kobiet zajmowała się codziennymi zakupami, w 2024 r. jest to już 40%. Dla porównania, rola męża lub partnera w tym zadaniu spadła znacząco – o 75%. Również w kuchni widać zmiany – w tym roku udział pań w przygotowywaniu posiłków wzrósł o ponad połowę do 42% w przypadku ciepłych i większych posiłków, a także z 19% na 43% przy mniejszych posiłkach.

Mężczyźni coraz częściej angażują się w robienie dużych zakupów. Obecnie, aż 60% ankietowanych deklaruje, że realizacja większych zakupów leży po ich stronie. Zaangażowanie mężczyzn wpływa jednocześnie na zmniejszenie udziału żon lub partnerek w tej czynności – tylko co dziewiąty ankietowany wskazał, że jest to jej obowiązek. Może to wskazywać na dążenie mężczyzn do równowagi w podziale obowiązków domowych i przekłada się jednocześnie na zwiększenie ich wpływu na decyzje w wyborze produktów.

W przeprowadzonych badaniach wybrzmiewa także zmiana pokoleniowa, a w związku z tym różnice w podziale prac domowych wśród rodziców i dzieci. Zauważalny jest znaczący spadek – o ponad 60% – uczestnictwa dzieci do lat 18 w wykonywaniu codziennych drobnych zakupów. Obecnie jedynie 1% badanych wskazało, że za drobne zakupy odpowiadają dzieci w przedziale wiekowym od 10 do 18 lat. W 2024 r. wzrosło natomiast zaangażowanie rodziców w dużych zakupach – z 4% do 10%. Co warte podkreślenia, ich rola w przygotowywaniu posiłków również zwiększyła się ponad trzykrotnie w odniesieniu do 2021 r. Jest szczególnie widoczne w przedziale wiekowym 25-29 lat. Jedną z przyczyn tego wzrostu stanowią zmiany społeczne, związane z czasem wspólnego mieszkania z rodzicami. Obecnie średni wiek wyprowadzki z rodzinnego domu w Polsce to 29 lat, co może wpływać na podział obowiązków.

Zmiany obserwowane w podziale ról i domowych obowiązków mogą mieć długofalowe znaczenie dla postrzegania kobiet i mężczyzn w społeczeństwie. Chociaż kobiety nadal wykonują większość prac domowych, mężczyźni częściej angażują się w codzienne obowiązki. Przeprowadzone przez FRoSTĘ badania potwierdziły, że w polskich gospodarstwach domowych występują stopniowe zmiany w podziale obowiązków wśród członków rodziny i współpraca w zarządzaniu gospodarstwem domowym.